Frans Gerritsz van Katwijk (1785 - 1844)
Frans Gerritsz van Katwijk, zoon van Gerrit Dominicusz van Katwijk en Anna Fransdr Hasselaar is geboren in 1785 en gedoopt op 23 oktober 1785 in Schiedam. Getuigen bij de doop was Cornelia Hasselaar, de moeder van Anna.
Nederduitsche Gereformeerde Gemeente – Doop Frans Gerritsz (1785)
Bron; SchiedamGEN (DTB – Doop – 0240 – 0016)
Huwelijk van Frans Gerritsz van Katwijk en Margaretha Bijl
Op 10 augustus 1809 werd het huwelijk van Frans Gerritsz van Katwijk, 23 jaar oud, en Margaretha Bijl, 24 jaar oud, ingeschreven voor het Gerecht van Schiedam. Na de wettelijk vereiste huwelijksafkondigingen werd de verbintenis op 27 augustus 1809 kerkelijk ingezegend in de Nederduits Gereformeerde Gemeente te Schiedam.
1 Het burgerlijk huwelijk – 10 augustus 1809
Plaats – Stadhuis van Schiedam, waar het huwelijk werd gesloten in tegenwoordigheid van de schepenen.
Registratie – de huwelijksakte werd opgemaakt en ingeschreven in het trouwregister der gerechten, overeenkomstig het **Napoleontisch Burgerlijk Wetboek** dat sinds 1809 ook in Holland van kracht was.
Hoewel het burgerlijk huwelijk nu wettelijk de enige bindende vorm was, bleef het voor veel gereformeerden in Schiedam gebruikelijk ook de kerkelijke inzegening te zoeken.
Getuigen en documenten
Voor deze registratie moesten beide partijen geboorte- of doopakten overleggen.
De namen van getuigen bij het burgerlijk huwelijk zijn in deze context niet overgeleverd, maar het is waarschijnlijk dat familieleden of stadsgenoten daarbij aanwezig waren.
Er werd tevens gecontroleerd of er sprake was van voorgaand huwelijk, bloedverwantschap of andere wettelijke beletselen.
2 De kerkelijke inzegening – 27 augustus 1809
In de Nederduits Gereformeerde Gemeente van Schiedam (de Grote of Sint-Janskerk) werd het huwelijk van Frans en Margaretha officieel kerkelijk ingezegend.
- Prediking & schriftlezing – mogelijk Genesis 2:24 (“Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten…”) en Efeziërs 5, in overeenstemming met de gereformeerde huwelijksformulieren.
- Trouwbelofte & gebed – de predikant sprak na de bevestiging door bruid en bruidegom de zegen uit over hun verbond.
- Gemeentezang – doorgaans Psalm 128 (“Welzalig hij die de HEERE vreest”), als gebed om zegen over huis en werk.
- Inschrijving – het pasgehuwde echtpaar werd als zodanig opgenomen in het **lidmatenregister** van de gemeente.
Familie- en maatschappelijke achtergrond
Frans Gerritsz van Katwijk. Geboren ca. 1786 in Schiedam, zoon van Gerrit Dominicusz van Katwijk en Anna Hasselaar.
Afkomstig uit een gevestigde Schiedamse familie, vermoedelijk werkzaam in de haven, branderij of als ambachtsman.
Margaretha Bijl. Geboren ca. 1785. Dochter van Arij Pietersz Bijl en Annetje Willemsdr ’t Hart, een Schiedamse familie met mogelijk wortels in de ambachtelijke of kleinhandelssector.
De naam Bijl komt in Schiedam frequent voor onder werkende burgerij: kleermakers, turfhandelaren, bierdragers.
De families Van Katwijk en Bijl behoorden tot de brede middenstand van Schiedam, in een tijd waarin de stad herstelde van economische malaise en nieuwe regelgeving zoals de burgerlijke stand zijn intrede deed.
Juridische en praktische gevolgen
Conclusie
Het huwelijk van Frans Gerritsz van Katwijk en Margaretha Bijl in 1809 weerspiegelt de overgang van de oude gereformeerde traditie naar de moderne Napoleontische rechtsorde. Terwijl het burgerlijk huwelijk door de staat werd opgelegd, bleef voor hen de kerkelijke zegen essentieel voor de sociale en morele geldigheid van hun verbond. In het Schiedamse stadsleven, getekend door jenever, scheepvaart en hervorming, stond hun huwelijk symbool voor continuïteit binnen een veranderende wereld
Gerechten van Schiedam – Trouwen Frans Gerritsz en Margaretha (1775)
Bron; SchiedamGEN (DTB – Trouw – 0726-0117)
Klapper op trouwaangiften Ondertrouw Schiedam
Bron: FamilySearch
Margaretha Bijl
Margaretha is geboren in 1785 en gedoopt op 26 augustus 1785 in Schiedam. Margaretha is overleden op 7 september 1836 in Rotterdam, 51 jaar oud.
Verhuizing Frans Gerritsz van Katwijk en Margaretha Bijl
In het fiche uit de collectie van Bevolkingsmigratie staat dat Frans Gerritsz en Margaretha vrijwel direct na het huwelijk op 27 december 1809 zijn vertrokken naar Delfshaven. Lang zijn zij daar niet verbleven en zijn wederom op 14 mei 1810 verhuisd naar een huis op de Broederslaan onder Cool, ofwel in het ambacht Cool in Rotterdam. Frans vind een baan als molenaarsknecht bij een van de molens in de omgeving.
Fiches collectie van bevolkingsmigratie Gemeente Schiedam.
Bron; FamilySearch
Kinderen van Frans Gerritsz en Margaretha
- Johanna Neclettha
Geboren op 5 september 1810 in een huis staande aan de Broederslaan onder Cool, ofwel in het ambacht Cool (de latere Sint Crispijnlaan te Rotterdam).
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 30 oktober 1840 op 38-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Arendina Johanna
Geboren op 10 januari 1813 in een huis staande aan de (Magere) Varkensteeg E16 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 28 mei 1880 op 67-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Cornelia Elizabeth
Geboren op 15 december 1814 in een huis staande aan de Cool Singel S 63 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 4 december 1885 op 70-jarige leeftijd overleden in Rotterdam. - Jacoba Christina
Geboren op 11 februari 1816 in een huis staande aan de Coolsingel S 63 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 64-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Gerrardina Margaretha
Geboren op 15 januari 1818 in een huis staande aan de Coolsingel S 63 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 13 oktober 1880 op 62-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Johanna
Geboren op 7 juli 1819 in een huis staande aan de Coolsingel S 43 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 11 februari 1910 op 90-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Frans
Geboren op 6 mei 1821 in een huis staande aan de Coolsingel S 43 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 28 november 1874 op 53-jarige leeftijd overleden in Soerabaja, Oost-Java, Indonesië. - Arij Pieter
Geboren op 12 november 1822 in een huis staande aan de Coolsingel S 43 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 12 september 1884 op 61-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Margaretha
Geboren op 12 februari 1826 in een huis staande aan de Coolsingel S 43 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 23 juni 1909 op 83-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Wilhelmina
Geboren op 16 december 1827 in een huis staande aan de Coolsingel S 43 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 26 december 1886 op 59-jarige leeftijd overleden te Rotterdam. - Neletta Johanna
Geboren op 15 maart 1830 in een huis staande aan de Coolsingel S 43 te Rotterdam.
Getrouwd op [datum] op xx-leeftijd te [plaats] met [voor + achternaam], geboren op [datum] te [Plaats], [jaar] jaar oud (Bron: xx). [Voornaam + achtermaam] is overleden op [jaar] op xx-jarige leeftijd te [Plaats] (bron: xx).
Overleden op 18 januari 1848 op 17-jarige leeftijd overleden in Rotterdam, zeer waarschijnlijk als gevolg van de toen heersende cholera epidemie.
De woonplekken van Frans Gerritsz en Margaretha (weergegeven op de plattegrond uit 1839)
- Broederslaan, de latere Sint Crispijnlaan te Rotterdam
- (Magere) Varkensteeg E16 te Rotterdam
- Coolsingel S 63 te Rotterdam
- Coolsingel S 43 te Rotterdam
- Nieuwemarkt wijk J 346 (sectie L, perceelnummer 346) te Rotterdam, aldaar is Frans Gerritsz overleden
Plattegrond van de stad Rotterdam uit 1839, vervaardigd volgens de kadastrale plans.
Bron: Nationaalarchief
Overlijden Frans Gerritsz van Katwijk
Frans Gerritsz is op 1 september 1844 overleden, 58 jaar oud en is molenaarsknecht (rond 1810), timmermansknecht (rond 1813) en timmerman geweest. Het overlijden van Frans Gerritsz is aangegeven op 3 september door zijn 23-jarige zoon Frans, timmerman van beroep en wonende aan de Langebaanstraat 271 en zijn schoonzoon Jan Hendrik Boerenbrink, 28 jaar en kleermaken van beroep, wonende aan de Nieuwemarkt wijk J 346 (sectie L, perceelnummer 346).
Frans Gerritz is overleden in het huis van zijn dochter Johanna aan de Nieuwemarkt, ook geschreven als Nieuwe Markt, wijk J 346 te Rotterdam. Wellicht werd hij daar verpleegd?
Overlijdensakte Gemeente Rotterdam.
Bron; FamilySearch
Nieuwe Markt rond 1868, gezien naar de Gedempte Botersloot met de hagelgieterij aan de Lombardstraat (1868).
Ingekleurd met een tool van MyHeritage.