Gerrit Willemsz van Catwijk (1697 - onbekend)

Geboorte en doop van Gerrit (Gerardus) Willemsz van Catwijk – 1697, Schiedam

In het voorjaar van 1697, in de levendige havenstad Schiedam, werd Gerrit Willemsz van Catwijk geboren als zoon van Willem Claesz van Catwijk en Catharina Gerritsdr. Op 14 april van dat jaar werd hij gedoopt in de Rooms-Katholieke Kerk van Schiedam — een gebeurtenis die intrigeert, gezien de uiteenlopende religieuze achtergronden van zijn ouders.

De doop vond plaats op 14 april 1697 in de Rooms-Katholieke Kerk te Schiedam, wat opvallend is gezien de gereformeerde dominantie in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden sinds de Reformatie. Katholieken mochten formeel geen openbare eredienst houden, maar praktiseerden hun geloof in schuilkerken (staties) die door de overheid werden getolereerd zolang ze niet zichtbaar waren in het straatbeeld. De doop van Gerrit in een katholieke kerk wijst er dus op dat de familie Van Catwijk in deze generatie katholiek was geworden, en behoorde tot de ondergrondse doch levendige katholieke gemeenschap in Schiedam.

Bij zijn doop kreeg hij de naam Gerrit, met als Latijnse variant Gerardus, zoals gebruikelijk in katholieke registers. De doop vond plaats in de Rooms-Katholieke statie van Schiedam, een schuilkerk zoals die sinds de Reformatie functioneerden in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Vader Willem Claesz van Catwijk, geboren in 1647 in Schiedam, hervormd gedoopt en afkomstig uit een gereformeerd geslacht van oorsprong uit Katwijk aan Zee. Hij was zelf hervormd, en trouwde ook in de Hervormde Kerk, namelijk de Grote of Sint Janskerk te Schiedam. Moeder, Catharina Gerritsdr, afkomstig uit Maastricht, een stad met een overwegend katholieke signatuur, zelfs na de overgang naar de Republiek. Op basis van haar afkomst is het zeer aannemelijk dat zij katholiek was, of op zijn minst sympathiseerde met het katholieke geloof.

De keuze om hun zoon katholiek te laten dopen, terwijl het huwelijk hervormd was gesloten, wijst op een gemengd religieus huwelijk – een situatie die in de 17e eeuw niet ongebruikelijk was, maar vaak tot spanningen of pragmatische oplossingen leidde. In gemengde huwelijken gebeurde het regelmatig dat de vader gereformeerd bleef en formeel trouwde binnen de officiële staatskerk en de moeder katholiek bleef en de kinderen (of een deel ervan) katholiek liet dopen, doorgaans in het geheim of in een schuilkerk. In dit geval lijkt moeder Catharina haar religieuze overtuiging doorgedrukt te hebben bij de doop van haar zoon Gerrit.

De doop werd voltrokken op 14 april 1697 in een van de Rooms-Katholieke statiekerken in Schiedam, mogelijk de statie van de Heilige Johannes de Doper. De ceremonie was intiem en mogelijk buiten het publieke zicht, in een woning of achterzaal, vanwege het verbod op openbare katholieke eredienst.

De doopakte werd genoteerd in het Latijn; Gerardus, filius legitimus Gulielmi van Catwijk et Catharinae Gerrits, baptizatus est die 14 aprilis 1697. Deze registratie betekende niet alleen de opname van de pasgeborene in het katholieke geloof, maar ook zijn formele erkenning binnen de katholieke gemeenschap van Schiedam.

Gerrit Willemsz van Catwijk, alias Gerardus, vormt een belangrijke schakel in de genealogie van de familie Van Catwijk/Grau, als vijfde generatie vanaf stamvader Willem Jacobsz Grau (~1575). Zijn doop in de katholieke kerk is de eerste bevestigde aanwijzing van religieuze vermenging binnen de familie Van Catwijk. Dit markeert een verandering in geloofspraktijk, mogelijk voortkomend uit huwelijkspolitiek, liefde of de overtuiging van de moeder.